Wojna o niepodległość Stanów Zjednoczonych - Konstytucja amerykańska
Stany Zjednoczone Ameryki Północnej powstały przez bunt trzynastu kolonii angielskich, położonych na wschodnim wybrzeżu Ameryki Północnej, od ujścia rzeki św. Wawrzyńca po Florydę. W części północnej osiedlali się głównie purytanie, ludzie pracowici i zaradni, o demokratycznych poglądach. Rozwijali przedsiębiorstwa żeglugowe i handlowe, trudnili się rybołówstwem, rzemiosłem i farmerskim rolnictwem. W koloniach południowych dominowali wielcy właściciele plantacji bawełny, tytoniu i trzciny cukrowej, gdzie zatrudnieni byli niewolnicy murzyńscy. Kolonie rozwijały się prężnie i w szybkim tempie osiągały niezależność gospodarczą. Taka sytuacja doprowadziła do konfliktu pomiędzy koloniami, a właścicielami koloni – Anglikami. Parlament angielski nakładał na kolonie coraz większe podatki, a same kolonie zobowiązane były do oddawania swoich dochodów namiestnikom angielskim. Dodatkowo sytuację utrudniał fakt, że Amerykanie nie chcieli podporządkować się angielskim właścicielom, bowiem mieszkańcy kolonii nie posiadali swoich przedstawicieli w angielskim parlamencie. Taka sytuacja początkowo tłumiona przez władze Anglii, doprowadziła ostatecznie do ostrych i krwawych walk pomiędzy mieszkańcami kolonii – Amerykanami, a Anglikami, do których należały.
W 1775 roku rozpoczęły się walki z Anglikami. Kolonie, które dążyły do samodzielności, starały się ją osiągnąć wszelkimi możliwymi sposobami. Jednym z pierwszych przykładów ingerencji było tzw. bostońskie picie herbaty w 1775 roku, polegające na zatopieniu ładunku angielskiej herbaty przez kolonistów w porcie w Bostonie. Incydent ten szalenie zirytował anglików i stał się punktem zapalnym dalszych wydarzeń. Anglicy przystąpili do krwawego tłumienia buntów kolonistów. Wojna, która toczyła się pomiędzy kolonistami, a Anglikami była bardzo krwawa i okrutna, doprowadzała m.in. do wstrzymania dostaw żywności dla kolonistów, bojkotu towarów angielskich, ostrych starć, a także śmierci wielu kolonistów.
W wyniku tych wydarzeń w 1776 roku została podjęta decyzja o wojnie o niepodległość Stanów Zjednoczonych przez I Kongres Kontynentalny. Ogłosił on także Deklarację Niepodległości Stanów Zjednoczonych z 1776 roku, w której ogłoszono 13 niepodległych kolonii i powstanie Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej o ustroju republikańsko – demokratycznym. Deklarację tą opracował uczestnik wojny o niepodległość Tomasz Jefferson.
Z Wielkiej Brytanii do Ameryki wysłana została silna i dobrze zorganizowana armia, Amerykanie także stworzyli siły zbrojne pod wodza Jerzego Waszyngtona. Od początku przeważała strona amerykańska (m.in. zwycięstwo 17 X 1777 w bitwie pod Saratogą). Większość państw europejskich z zainteresowaniem oczekiwała informacji o wojnie, kiedy więc Francja i Hiszpania dowiedziały się o sukcesach Amerykanów wysłały w obszar walk swoją pomoc. Przybyło wielu ochotników m.in. La Fayette z Francji, Kazimierz Puławski i Tadeusz Kościuszko. Kolejnym sukcesem wojsk amerykańskich popartych już ze strony swoich przyjaciół było zwycięstwo 19 X 1781 r. w Yorktown, kiedy to Amerykanie i Francuzi zadali Anglikom decydująca klęskę, po której Anglicy zaczęli wycofywać się. Ostatecznie wojna o niepodległość Stanów Zjednoczonych zakończyła się podpisaniem w Wersalu traktatu paryskiego (3 IX 1783), który oficjalnie uznał niepodległość Stanów Zjednoczonych.
Tym samym wojna o niepodległość Stanów Zjednoczonych stała się swoistym symbolem walki, poświęcenia, determinacji dla dobra drugiego kraju i państwa. Postacie biorące udział w tej wojnie takie jak Jerzy Waszyngton czy Tomasz Jefferson stały się bohaterami dla wielu pokoleń mieszkańców Ameryki. Do dzisiaj obchodzone jest święto czwartego lipca na znak rocznicy uchwalenia i ogłoszenia Deklaracji Niepodległości Stanów Zjednoczonych. Także Polacy powinni być dumni i szczycić się z faktem, iż także nasi przodkowie tacy jak Tadeusz Kościuszko czy Kazimierz Puławski pomogli i doprowadzili do powstania Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej.
Wojna o niepodległość Stanów Zjednoczonych zakończyła się sukcesem i powstaniem niepodległego, istniejącego samodzielnie państwa. Bardzo istotną rolę w tworzeniu struktur państwowych odegrała Konstytucja Stanów Zjednoczonych. Była to pierwsza konstytucja uchwalona na świecie (1789 rok). Jednym z czynników, który zadecydował o energicznym wprowadzeniu i uchwaleniu konstytucji stanów zjednoczonych był traktat paryski kończący wojnę między koloniami w Ameryce, a Wielka Brytanią. Podpisany został w Wersalu we Francji w 1783 roku. Podpisanie traktatu gwarantowało zrzeknięcie się przez Anglię obszarów między Atlantykiem, a Missisipi oraz zapewnienie niezawisłości mieszkańców Stanów Zjednoczonych. W momencie, kiedy Stany Zjednoczone stały się niezależne, zaczęto podejmować próby uzgodnienia i powołania zasad współżycia wyzwolonych kolonii. Próby te trwały dosyć długo, ostatecznie zakończyły się w 1787 roku, kiedy to uchwalono konstytucję. Na jej mocy powołano republikę związkową, częściej określaną federacyjną (jest to związek państw zawartych dla realizacji określonych celów, zasad), o nazwie Unitet States of America, czyli Zjednoczone Państwa Ameryki.
Wspólną władzą ustawodawczą stał się Kongres – składający się z dwóch izb: izby wyższej i izby niższej. W izbie wyższej Kongresu – w senacie, zasiada po dwóch senatorów, z każdego stanu. Realizowana jest tutaj zasada równości poszczególnych państw federacji. W izbie niższej Kongresu zasiadają kongresmani, reprezentacji amerykańskiego społeczeństwa (liczba posłów z danego stanu proporcjonalna jest do zaludnienia). Władza wykonawcza należy do prezydenta, który wybierany jest na okres czteroletniej kadencji. Pierwszym prezydentem został Jerzy Waszyngton. Władza sądownicza sprawowana jest przez Sąd Najwyższy, który ma pod swoim zwierzchnictwem sądy okręgowe, lokalne i administracyjne. Wszystkie stany prowadzą wspólną politykę zagraniczną, mają jedną walutę, jedną armię, tworzą też jednolity obszar celny.
Konstytucja Stanów Zjednoczonych Ameryki jest pierwszą ustawą zasadniczą tego państwa. Składa się ona z preambuły i ośmiu artykułów. W preambule zacytowane zostały słowa: My, naród Stanów Zjednoczonych, w celu tworzenia bardziej doskonałej unii, ugruntowania sprawiedliwości, zapewnienia spokoju wewnętrznego, umożliwienia wspólnej obrony, popierania ogólnego dobra i zagwarantowania wolności dla nas samych i dla naszych potomków uchwalamy i ustanawiamy niniejszą Konstytucję Stanów Zjednoczonych.
Preambuła konstytucji w takim przypadku nie gwarantuje żadnej władzy oraz nie zakazuje działalności dobrowolnej i jakiejkolwiek. Poszczególne artykuły w Konstytucji USA dotyczą funkcjonowania władzy ustawodawczej, władzy wykonawczej i władzy sądowniczej. Mówią również o władzy poszczególnych stanów, znajdziemy w konstytucji także szereg artykułów poświęconych wprowadzeniu poprawek, funkcjonowaniu władzy federalnej oraz ratyfikacji konstytucji.
Konstytucja stanów Zjednoczonych uchwalona została w 1787 roku, czyli ponad dwieście lat temu. Jej tekst nie został zmieniony i praktycznie zachował się w takiej samej formie do dzisiaj. Oczywiście od 1787 roku zażyły się kilkakrotne zmiany konstytucji, związane choćby z wprowadzeniem równych praw dla Indian i Murzynów.
|